صید کیلکا ماهیان در دریای خزر طی دهههای گذشته نقش مهمی در اقتصاد شیلاتی منطقه ایفا کرده است. با این حال، کاهش چشمگیر ذخایر این گونه در سالهای اخیر به دلیل صید بیرویه، تغییرات زیستمحیطی و ورود گونههای مهاجم، چالشهای عمدهای را برای مدیریت پایدار این ذخایر ایجاد کرده است. این پژوهش با استفاده از مدل آنالیز کاهشی ذخایر (SRA)به بررسی تغییرات زیستتوده و پیشبینی میزان برداشت مجاز کیلکای معمولی (Clupeonella caspia)در آبهای جنوبی دریای خزر میپردازد. این مطالعه از دادههای تاریخی صید و زیستسنجی کیلکا ماهیان طی دو دهه گذشته بهره برده و با استفاده از مدل SRA، روند تغییرات ذخایر و میزان برداشت پایدار را تحلیل کرده است. در این راستا، سناریوهای مختلف مدیریتی شامل کنترل تلاش صیادی، محدودیتهای برداشت و تعیین سقف مجاز صید مورد بررسی قرار گرفتهاند. نتایج این پژوهش نشان میدهد که میزان ذخایر کیلکا ماهیان روند نزولی داشته و بهرهبرداری نامناسب از این ذخایر میتواند پایداری زیستی و اقتصادی این صنعت را تهدید کند. مقایسه یافتههای این تحقیق با مطالعات پیشین حاکی از افزایش سهم کیلکای معمولی در ترکیب صید و کاهش صید کیلکای آنچوی است. همچنین، شبیهسازی سناریوهای مدیریتی نشان داد که اعمال محدودیتهای صید و بهینهسازی تلاش صیادی میتواند در احیای ذخایر این گونه نقش مؤثری ایفا کند. بر اساس یافتههای این پژوهش، تدوین و اجرای سیاستهای مدیریت صید پایدار، از جمله تعیین سقف مجاز برداشت و کنترل تلاش صیادی، ضروری است. بهرهگیری از مدلهای پیشبینی ذخایر میتواند به سیاستگذاران در جهت اتخاذ تصمیمات آگاهانه و پایدار کمک کند. این مطالعه توصیه میکند که در راستای حفظ تعادل اکولوژیکی و پایداری اقتصادی صنعت شیلات، نظارت مستمر بر ذخایر کیلکا ماهیان و ارزیابی دورهای وضعیت زیستی آنها در دستور کار قرار گیرد.
Khedmati K, Gholizadeh M, Fazli H, Raeisi H. Prediction of Biomass Changes and Catch Rate of the Clupeonella caspia in the Caspian Sea Using the Stock Reduction Analysis (SRA) Method. JAIR 2024; 12 (4) :71-80 URL: http://jair.gonbad.ac.ir/article-1-919-fa.html
خدمتی کامبیز، قلی زاده محمد، فضلی حسن، رییسی هادی. پیشبینی تغییرات زیستتوده و میزان برداشت کیلکای معمولی (C. caspia) در دریای کاسپین با روش آنالیز کاهشی ذخایر SRA. نشریه علمی پژوهشی پژوهشهای ماهی شناسی کاربردی. 1403; 12 (4) :71-80