پژوهش حاضر بهمنظور بررسی کیفی آب قبل از بهرهبرداری سد ژاوه استان کردستان در 5 ایستگاه بهصورت فصلی در سال 1400 صورت گرفت. نمونه‌برداری ماهی و بزرگ بی‌مهرگان کفزی به‌ترتیب با استفاده از دستگاه الکتروشوکر و نمونه بردار سوربر صورت گرفت. در مجموع 13 گونه ماهی شناسایی شده که به 3 خانواده Cyprinidae، Mastacembelidae و Nemachielidae تعلق داشتند. از مجموع 2003 عدد ماهی صید شده در کل ایستگاه‌ها، بیش از 6/96 درصد متعلق به خانواده کپور‌ماهیان بود. بیشترین فراوانی نسبی به میزان 4/32 درصد به گونه Capoeta damascina تعلق داشت. درضمن 2 گونه غیر بومی Carrasius auratus و Carrasius gibelio دارای درصد فراوانی 1/4 بودندتنوع گونه‌ای ماهیان از ایستگاه 1 (بالادست) به ایستگاه‌های 2 و 3 کاهش پیدا نمود که احتمالا تحت تأثیر فعالیت‌های انسانی نظیر انواع آلودگی‌ها بود، ولی در ایستگاه 5 از حداکثر میزان برخوردار بود که بدلیل تغییر شرایط زیستگاهی نظیر افزایش دبی و عمق آب می‌باشد. نتایج نشان داد که تنوع گونه‌ای ماهیان در فصول مختلف دارای تغییراتی بوده، به‌طوری که حداقل آن در فصل زمستان به میزان 91/0 و حداکثر آن در فصل تابستان به میزان 29/1 برآورد گردید. بزرگ بی‌مهرگان کفزی شامل10 خانواده Chironomidae، Lumbriculidae، Simulidae، Baetidae، Hydropsychidae، Erpobdelidae، Glosiphonidae، Gamphidae، :union:idaeو Potamidaeبودند. طبقه بندی کیفی آب براساس یکپارچگی اکولوژیککار نشان داد که ایستگاه‌های 1 و 4 به‌ترتیب به میزان عددی 40 و 42 در طبقه کیفی خوب قرار داشته و ایستگاه‌های 3 و 5 به‌ترتیب به میزان عددی 9 و 34 در طبقات کیفی آب بسیار کم و متوسط قرار گرفتند. بدین ترتیب مدیریت و ساماندهی تمام منابع آلاینده‌های نقطه‌ای و غیر نقطه‌ای در شاخه‌های اصلی قشلاق و گاوه‌رود ضروری است.
Naderi Jolodar M, Afraei Bandpei M A, Nasrollahzadeh Saravi H, Safari R, Makhlough A, Shakoori M. Qualitative assessment of Gheshlagh and Gavehrud tributaries in the Javah dam ecosystem based on biological indicators with an emphasis on fish fauna. JAIR 2022; 10 (3) : 7 URL: http://jair.gonbad.ac.ir/article-1-819-fa.html
نادری جلودار مهدی، افرایی بند پی محمد علی، نصرا. زاده ساروی حسن، صفری رضا، مخلوق آسیه، شکوری متین. سنجش کیفی سرشاخه‌های قشلاق و گاوه‌رود در اکوسیستم سد ژاوه بر مبنای شاخص‌های زیستی با تأکید بر فون ماهیان. نشریه علمی پژوهشی پژوهشهای ماهی شناسی کاربردی. 1401; 10 (3) :61-70
