مطالعه حاضر با هدف بررسی تنوع، فراوانی و ساختار جامعه ماهیان در طول یک سال و به صورت فصلی در شش ایستگاه مختلف از رودخانه سیروان انجام شده است. این پژوهش به ارزیابی تغییرات مکانی و فصلی در شاخصهای زیستی مانند شانون، سیمپسون، مارگالف و یکنواختی میپردازد. استفاده از تحلیل آماری و چندمتغیره نظیر آزمونANOVA و خوشهبندی، دیدی دقیقتر از تفاوتهای اکولوژیکی در طول فصلها و مکانهای مختلف ارائه میدهد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که ترکیب و ساختار جامعه ماهیان رودخانه سیروان بهطور مشخصی تحت تأثیر فاکتورهای زمانی (فصول سال) و مکانی (ایستگاههای مختلف) قرار دارد. بالاتر بودن تنوع زیستی در فصلهای گرمتر سال در ایستگاههایی با شرایط فیزیکی-شیمیایی بهتر مانند ایستگاههای پایین دست میتواند نشاندهندهی همبستگی مثبت بین عوامل محیطی مطلوب نظیر دمای بالاتر، اکسیژن محلول مناسب، جریان ملایم، و پوشش بستر مناسب با تنوع بالاتر گونهای باشد. همچنین در بین گونه های ماهیان شناسایی شده 3 گونه Carrasius auratus، Rhinogobius similis و Carrasius gibelio برای این منطقه غیر بومی (Exotic) محسوب می شوند.در مجموع، الگوی مشاهدهشده در رودخانه سیروان، منعکسکننده تأثیر متقابل فاکتورهای زیستمحیطی، فعالیتهای انسانی و ویژگیهای اکولوژیکی ماهیان است. بنابراین، برای حفظ و احیای تنوع زیستی رودخانهها، باید رویکردهای اکوسیستممحور در مدیریت منابع آب اتخاذ گردد.
Rahnama B, Hajiradkouchak E, Fazli H, Alishah N, Shakoori M, Rahmati R. Evaluation of the biodiversity structure in the Sirvan River tributaries based on ecological indicators. JAIR 2025; 13 (3) :1-10 URL: http://jair.gonbad.ac.ir/article-1-931-fa.html
رهنما بهزاد، حاجیرادکوچک عیسی، فضلی حسن، عالیشاه نرگس، شکوری متین، رحمتی رحیمه. ارزیابی ساختار تنوع زیستی ماهیان در شاخههای سیروان رود استان کردستان بر پایه شاخصهای اکولوژیکی. نشریه علمی پژوهشی پژوهشهای ماهی شناسی کاربردی. 1404; 13 (3) :1-10
