بزرگترین رودخانه حوضه جنوبی دریای خزر سفیدرود میباشد و مهمترین ماهی بومی آن سس ماهی سر بزرگ میباشد. این رودخانه به دلیل طی کردن مسیر طولانی وعبور از مناطق مختلف در معرض ورود انواع الایندهها و از جمله فلزات سنگین قرار دارد. هدف این تحقیق بررسی میزان تجمع زیستی فلزات سنگین سرب و نیکل در بافت عضله سس ماهی در رودخانه سفیدرود بوده است. بدین منظور سه ایستگاه در طول مسیر انتخاب و در چهار فصل از این مناطق تعداد 45 عدد سس ماهی توسط تورهای پرتابی صید شده است. نمونهها در شرایط استاندار به ازمایشگاه منتقل و پس از بیومتری از عضلات آنها نمونه برداری و به روش هضم شیمیایی و به کمک دستگاه جذب اتمی میزان این فلزات تعیین گردید. نتایج نشان دادند که ماهیان صید شده در رودخانه سفیدرورد در فصول و ایستگاههای مختلف در محدوده سنی+3 -+1 و متوسط وزن کل آنها82/21 ± 72/221گرم و متوسط طول کل آنها97/1± 19/25سانتی متر بوده است. میزان غلظت فلز سنگین سرب در عضله سس ماهی سر بزرگ سفیدرود 1/0±58/0میکروگرم در هر گرم عضله و آزمون میانگین با واریانس یکسویه اختلاف معنی داری را به ایستگاه ها در فصول نشانداد (05/0>P). میزان غلظت نیکل در عضلات متوسط یک ساله 4/83±1/4 میکروگرم در گرم عضله بوده وآزمون میانگین با واریانس یکسویه اختلاف معنی داری را به ایستگاه ها در فصول نشان داد (05/0>P).با توجه به این نتایج غلظت سرب در میزان پایین و با توجه با استانداردهای مصرف نشان دهنده میزان مجاز بوده ولی میزان نیکل در عضلات سس ماهی سر بزرگ سفیدرود بالا بوده و حتی از مقادیر ایمن مصرف برخی از شاخص ها اعداد بالاتری را نشان داده است.
Sharifi Ardejani H A, Farrokh Rooz Lashidani M, Rahimibeshr M R, Khara H, ershad langroudi H. Bioaccumulation of heavy metals (lead and nickel) in muscle tissue Luciobarbus capito in Sefidroud river. JAIR 2023; 10 (4) : 5 URL: http://jair.gonbad.ac.ir/article-1-835-fa.html
شریفی ارده جانی حسینعلی، فرخ روز لاشیدانی مسعود، رحیمی بشر محمدرضا، خارا حسین، ارشاد لنگرودی هادی. میزان تجمع زیستی فلزات سنگین (سرب و نیکل) دربافت عضلات سس ماهی سر بزرگ (Luciobarbus capito)در رودخانه سفیدرود. نشریه علمی پژوهشی پژوهشهای ماهی شناسی کاربردی. 1401; 10 (4) :41-50
