ابتدایی بودن سیستم ایمنی ماهیان نسبت به مهرهداران عالی، موجب شده است تا لایه موکوسی اپیدرم، به عنوان یک مکانیسم مازاد، سطح بدن ماهیان را پوشش دهد. این لایه علاوه بر عملکردهای فیزیکی همچون کاهش اصطکاک آب و حفاظت از صدمات سایشی، حاوی ترکیبات فعال زیستی میباشد و اولین خط دفاع میزبان در برابر پاتوژنها محسوب میگردد. در طول سالهای گذشته، فعالیت ضدمیکروبی موکوس ماهیان مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است. با توجه به کمبود اطلاعات در مورد ماهیان خاویاری، در مطالعه حاضر، برخی خواص پروتئینهای موجود در موکوس اپیدرمی فیلماهی (Huso huso) به عنوان یکی از گونه های بومی سواحل جنوبی دریای خزر در سه رده وزنی مختلف (4/0، 4 و 40 کیلوگرم) مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق موکوس به طور مستقیم از سطح بدن ماهیان جمعآوری و برخی از خواص مانند غلظت کل پروتئین، کروماتوگرام (RP-HPLC) و پروفایل جرم مولکولی پروتئینهای موکوس در سه رده وزنی مقایسه گردید. بررسی فعالیت ضدمیکروبی موکوس با روشهای انتشار دیسک، کمترین غلظت بازدارندگی (MIC) و کمترین غلظت باکتریکشی (MBC) مورد بررسی قرار گرفت. هیچ تفاوت معنیداری بین غلظت پروتئین کل نمونههای خام سه وزن مشاهده نشد (به ترتیب : 03/0 ± 02/1، 01/0 ± 04/1، 02/0 ± 07/1 میکروگرم بر میکرولیتر) درحالیکه در بین فرکشنهای حاصل از کروماتوگرافی تفاوت معنیداری تنها در غلظت فرکشن چهارم مشاهده شد (05/0 ≥ p). الگوی پروتئینی (5-245 کیلودالتون) حاصل از SDS-PAGE در سه رده وزنی مشابه بود. در بررسی کروماتوگرام، تعداد فرکشنها (10 فرکشن در طول موج 214 نانومتر) کاملا یکسان و نمودار لگاریتمی زمان ماندگاری منطبق بر هم و بدون هیچگونه تفاوت معنیداری بود در حالیکه سطح زیر منحنی در فرکشنهای 2 ،5 و 9 گروههای وزنی دارای تفاوت معنیدار بود (05/0 ≥ p). مطالعه حاضر نشان داد که تمام گروههای وزنی در کروماتوگرام HPLC و SDS-PAGE دارای ترکیب و ساختار نسبتا مشابه بودند. انتشار دیسک فعالیت ضدباکتریایی مشابهی را در برابر A. hydrophila نشان داد در حالی که در مواجهه با S. iniae گروه وزنی اول (4/0 کیلوگرم) به طور معنیداری هاله عدم رشد کمتری را نشان داد(05/0 ≥ p). تمام گروه های وزنی دارای مقادیرMIC و MBC یکسان بودند (MIC48 = MBC48 = 25 میکروگرم) در حالیکه در آزمایش انتشار دیسک، در قدرت ضدباکتریایی گروههای وزنی در معرض S.iniae اختلاف معنیداری مشاهده شد که میتوان به صلاحیت آزمون اشاره کرد. در نهایت می توان ادعا کرد که از نظر ایمنی اولیه (غیر اختصاصی)، گروه وزنی اول به یک سطح تکاملی همسطح وزنهای بالاتر رسیده است.
Khani F, Hajimoradloo A, Ghorbani R, Shahbazzadeh D, Pooshang Bagheri K. Comparison of profile and antimicrobial activity of fresh water reared giant sturgeon (Huso huso, Linnaeus, 1758) epidermal mucus in different body sizes. JAIR 2022; 10 (1) :51-60 URL: http://jair.gonbad.ac.ir/article-1-670-fa.html
خانی فاطمه، حاجی مرادلو عبدالمجید، قربانی رسول، شهباززاده دلاور، پوشنگ باقری کامران. مقایسهی پروفایل و فعالیت ضدمیکروبی موکوس اپیدرم فیل ماهی (Huso huso ,Linnaeus 1758) در ردههای وزنی مختلف. نشریه علمی پژوهشی پژوهشهای ماهی شناسی کاربردی. 1401; 10 (1) :51-60