مریم شریفی‌نیا، حامد موسوی ثابت، محمد صادق علوی یگانه، مهدی قنبری فردی،
دوره ۸، شماره ۵ - ( ۱۰-۱۳۹۹ )
چکیده
هدف از انجام این مطالعه بررسی تغییرات شکل بدن جمعیتهای مختلف بلنی ماهیان جنسOmobranchus در سواحل ایرانی خلیج‌فارس و دریای عمان، با استفاده از روش ریختسنجی هندسی لندمارک پایه بود. بدین منظور، تعداد ۱۲۰ عدد بلنی ماهی متعلق به جنس Omobranchus شامل گونههای Omobranchus fasciolatus (۸۰ عدد، از ایستگاههای هنگام، هرمز و دریابزرگ)، Omobranchus punctatus (۱۰ عدد از ایستگاه بندر عامری) و Omobranchus mekranensis (۳۰ عدد از ایستگاه دریابزرگ) در فصل زمستان از صخرهها و گودالهای ساحلی ایستگاههای بندر عامری، هنگام و هرمز در خلیج‌فارس و ایستگاه دریابزرگ در دریای عمان جمعآوری شدند. به‌منظور بررسی و مقایسه ویژگیهای ریختشناسی جمعیتهای مختلف بلنی ماهیان، از سطح جانبی سمت چپ بدن ماهیها عکسبرداری شده و تعداد ۱۴ عدد لندمارک با استفاده از نرمافزارTpsDig روی تصاویر دوبعدی قرار داده شد. دادههای حاصل پس از تحلیل پروکراست با روش‌های آماری چند متغیره PCAو CVAو تحلیل خوشهای (CA) تجزیه‌وتحلیل شدند و الگوهای تغییر شکل هر جمعیت نسبت به شکل میانگین کل جمعیتها در شبکه تغییر شکل مصورسازی شد. نتایج نشان داد که تفاوت معنیداری در ویژگیهای ریختی پنج جمعیت موردبررسی وجود داشت (۰۰۰۱/۰>P) و مهمترین صفات بیان کننده تغییرات بین گروهی بر اساس نمودار لودینگ شامل لندمارکهای فرورفتگی بین دو باله پشتی، نقاط ابتدا و انتهای باله مخرجی در مؤلفه اصلی اول و نقطه ابتدایی باله مخرجی، فرورفتگی بین دو باله پشتی و نقطه پایینی سرپوش آبششی در مؤلفه اصلی دوم بودند. نتایج این مطالعه میتواند به درک بهتر الگوی تغییرپذیری ریختی این ماهیان در آبهای سواحل جنوبی ایران کمک کند.
