علیرضا رادخواه، سهیل ایگدری، هادی پورباقر،
دوره ۸، شماره ۵ - ( ۱۰-۱۳۹۹ )
چکیده
مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل محیطی مؤثر بر جمعیت سسماهی بزرگسر (Luciobarbus capito) در رودخانه سفیدرود، بهعنوان یکی از زیستگاههای مهم ماهیان در حوضه دریای خزر، به اجرا درآمد. بهاین منظور، دو ایستگاه پس از سد سفیدرود و یک ایستگاه در نزدیکی شهر رودبار (استان گیلان) جهت مطالعه انتخاب شدند. نمونهبرداری ماهیان با استفاده از دستگاه الکتروشوکر و تور پشتیبان انجام شد. بلافاصله پس از نمونهبرداری، پارامترهای فیزیکوشیمیایی آب شامل دمای آب، قلیائیت (pH)، کل مواد جامد محلول (TDS)، اکسیژن محلول (DO)، نیترات (NO۳) و فسفات (PO۴) ثبت گردید. در تحقیق حاضر، همبستگی بین متغیرهای فیزیکوشیمیایی آب با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون موردبررسی قرار گرفت. همچنین، بهمنظور بررسی ارتباط بین پارامترهای محیطی و اطلاعات حضور گونه از آنالیز Canonical Correspondence Analysis (CCA) استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که فاکتورهای pH و DO ارتباط معنیداری با یکدیگر دارند. بر اساس نتایج آنالیز CCA، ایستگاه اول بیشتر تحت تأثیر DO و pH و ایستگاه دوم بیشتر متأثر از فاکتور TDS بود. همچنین، نتایج نشان داد که در ایستگاه سوم دمای آب و میزان فسفات نقش موثری بر جمعیت سسماهی بزرگسر (L. capito) داشتند. به‌طورکلی، مطالعه حاضر نشان داد که وضعیت کیفیت آب در رودخانه سفیدرود چندان مطلوب نیست که علل عمده آن را میتوان متأثر از فعالیتهای انسانی مانند احداث سدها، ورود آلایندهها و استخراج شن و ماسه دانست. مطالعه حاضر توصیه میکند که جلوگیری از فعالیتهای مخرب انسانی، حفاظت از زیستگاهها و مکانهای تخمریزی و تولیدمثل سسماهی بزرگسر در حوضه دریای خزر باید بهعنوان اولویتهای حفاظتی مدنظر قرار گیرند.
