پژوهش حاضر به‌منظور ارزیابی اثرات جایگزینی روغن ماهی با روغن کنجد بر کارایی رشد، تغذیه و ترکیب بیوشیمیایی بافت ماهیچه در ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان (O. mykiss)(وزن متوسط 03/2±52/54 گرم) طی دوره 8 هفتهای طراحی و اجرا گردید. پنج جیره غذایی یکسان با سطوح مختلف روغن ماهی و روغن کنجد (100درصد روغن ماهی، 75 درصد روغن ماهی و 25 درصد روغن کنجد، 50 درصد روغن ماهی و 50 درصد روغن کنجد، 25 درصد روغن ماهی و 75 درصد روغن کنجد و 100 درصد روغن کنجد) با سه تکرار در هر تیمار فرموله شد. براساس نتایج حاصل برخی شاخصهای رشد مانند میانگین افزایش وزن، اختلاف معنی‌داری را در تیمارهای مختلف نشان نداد. میزان ضریب رشد ویژه با افزایش میزان روغن کنجد جیره کاهش یافته و شاخص احشایی بین تیمارها اختلاف معنی‌دار داشته و تیمار 5 بیشترین مقدار و تیمار 3 کمترین مقدار را داشت. شاخص کبدی ماهیان در تیمارهای مختلف نیز اختلاف معنی‌داری داشته و بیشترین آن در تیمار 2 و کمترین آن در تیمار 3 بود. این جایگزینی بر ترکیب بیوشیمیایی بافت ماهیچه اثر گذاشته و میزان چربی در ماهیان تیمارهای مختلف اختلاف معنی‌داری داشت که با افزایش میزان روغن کنجد در جیره کاهش یافت. میزان پروتئین در تیمار 5 بیشترین مقدار بوده و با دیگر تیمارها اختلاف معنی‌داری با درجه اطمینان 95% داشت. براساس پارامترهای حاصل از این تحقیق می‌توان بیان کرد روغن کنجد می‌تواند به‌عنوان یکی از گزینه‌های جایگزینی با روغن ماهی مطرح شود. البته چون این روغن همچون دیگر روغن‌های گیاهی فاقد اسیدهای چرب امگا 3 است، می‌تواند در دوره‌های میانی پرورش ماهی قزل‌آلا تا سطح 75 درصد جایگزین شده و در دو ماه پایانی دوره پرورش مجدداً از روغن ماهی به‌دلیل داشتن اسیدهای چرب مفید برای سلامتی انسان استفاده گردد.
Kochanian P, Hematzadeh A, Keyvanshokooh S, Jalali S A H. Effect of dietary sesame oil on growth and carcass composition of rainbow trout ( Oncorhynchus mykiss) juvenile. JAIR 2019; 7 (2) :105-120 URL: http://jair.gonbad.ac.ir/article-1-315-fa.html
کوچنین پریتا، همت زاده آذر، کیوان شکوه سعید، جلالی سید امیر حسین. اثرات جایگزینی روغن ماهی با روغن کنجد در سطوح مختلف بر شاخص های رشد ماهی قزل الای رنگین کمان(Oncorhynchus mykiss). نشریه علمی پژوهشی پژوهشهای ماهی شناسی کاربردی. 1398; 7 (2) :105-120
