از جمله ویژگی های زیست شناختی ماهیان، ساختار اسکلتی آنها است که در مطالعات آرایه شناسی و انعطاف پذیری ریختی برای درک تکامل ماهیان اهمیت زیادی دارد. در مسیر تکامل، جدایی زیستگاه ها سبب بروز تفاوت های ریختی به ویژه در ساختار اسکلتی می شوند که در نهایت می تواند موجب تمایز جمعیت ها گردد. از این رو این مطالعه با هدف بررسی ویژگی های استخوان شناسی گونه C. morar و مقایسه استخوان شناسی دو جمعیت ناهم بوم این گونه در دو حوضه مکران و ماشکیل به اجرا درآمد. برای این منظور تعداد 30 قطعه ماهی از هر حوضه نمونه برداری گردید. نمونه ها پس از بیهوشی در محلول گل میخک در فرمالین 10% بافری تثبیت و با هدف مطالعات استخوان شناسی شفاف سازی، با استفاده از آلیزارین رد و آلسیان بلو رنگ آمیزی شدند. سپس ویژگی های استخوان شناسی این گونه با جزئیات توصیف گردید. نتایج نشان داد که در جمعیت رودخانه سرباز خارهای خونی و عصبی دارای زاویه انحناء کمتری نسبت به جمعیت روخانه ماشکیل می باشند که سبب بروز پهنای بیشتر بدن آنها شده است. همچنین در جمعیت رودخانه ماشکیل پهن تر بودن ساقه دمی با افزایش تعداد خارهای عصبی در قسمت دم یا دو شاخه ای شدن آن همراه بود. به علاوه تفاوت هایی در ویژگی استخوان های آهیانه، اطراف پروانه ای، ومر و کمان آبششی نیز مشاهده شد. این تمایزهای ریختی می تواند بیانگر تکامل در حال بروز در پاسخ به شرایط زیستگاهی متفاوت و جدایی جغرافیایی باشد.
Jalili P, Eagderi S, Zamani FaradonbehZamani Faradonbeh M. Comparative osteological study of Waspi, Cabdio morar (Hamilton, 1822) in Mashkil and Makran basins - southeast of Iran. JAIR 2015; 3 (2) :79-96 URL: http://jair.gonbad.ac.ir/article-1-60-fa.html
جلیلی پریا، ایگدری سهیل، زمانی فرادنبه مظاهر. مطالعه استخوان شناسی مقایسه ای گونه واسپی (Cabdio morar (Hamilton, 1822 در حوضه های مکران و ماشکیل- جنوب شرق ایران. نشریه علمی پژوهشی پژوهشهای ماهی شناسی کاربردی. 1394; 3 (2) :79-96